ESTA to Elektroniczny System Zezwoleń na Podróż. Zezwolenia ESTA są wymagane przez rząd Stanów Zjednocznych dla podróżnych z krajów objętych Programem Zniesienia Wiz (VWP), którzy pragną skorzystać z tego udogodnienia. Rekomendacje wdrożeniowe ustawy Komisji 9/11 z 2007 roku nakazały wprowadzenie wymogu zezwoleń ESTA.
Program ESTA wykorzystuje zautomatyzowany system do określenia uprawnień podróżnych do dostania się na teren Stanów Zjednoczonych w ramach VWP. Jednakże, program ESTA nie określa samej możliwości wjazdu na teren Stanów Zjednoczonych. Decydują o tym funkcjonariusze Amerykańskiej Służby Celnej i Straży Granicznej (CBP) po przybyciu podróżnego na teren Stanów Zjednoczonych.
Wniosek ESTA, w którym zawarte są informacje na temat podróżnego i odpowiedzi na pytania, na podstawie których przeprowadzana jest kwalifikacja podróżnych, wypełnić można w dowolnym momencie przed podróżą do Stanów Zjednoczonych. Może istnieć nawet możliwość uzyskania zezwolenia ESTA na lotnisku, z którego rozpoczynasz podróż. Ogólną zasadą jednak jest wnioskowanie o ESTA na wczesnym etapie przygotowań do podróży, przed zakupem biletów lotniczych do Stanów Zjednoczonych.
Uzyskanie zezwolenia ESTA jest kwestią ważną. Osoby nie posiadające zezwoleń ESTA mogą nie zostać dopuszczone do odprawy, co dotyczy zarówno niemowląt, jak i dorosłych.
Wymóg zezwoleń ESTA dotyczy wyłącznie podróży do Stanów Zjednoczonych drogą powietrzną lub morską przez zatwierdzonych przewoźników. Udając się do Stanów Zjednoczonych przez granicę lądową z Meksykiem lub Kanadą, zezwolenie ESTA nie jest wymagane. Zezwolenia ESTA nie są również wymagane w przypadku podróży promem do stanu Waszyngton z miast Victoria lub Vancouver w Kolumbii Brytyjskiej (Kanada).
Program VWP umożliwia pobyt w Stanach Zjednoczonych przez okres do 90 dni. W przypadku podróży do Meksyku, Kanady, Wysp Karaibskich lub Bermudów ze Stanów Zjednoczonych, czas spędzony w tych krajach wliczany będzie do okresu 90 dni.
Sekretarz Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Sekretarz Stanu Stanów Zjednoczonych określają wspólnie listę krajów, które objęte są Programem Zniesienia Wiz (VWP). Aby uzyskać zezwolenie na podróż bezwizową, musisz być obywatelem jednego z objętych programem krajów. Jeśli nie posiadasz obywatelstwa kraju objętego Programem Zniesienia Wiz (VWP), ale posiadasz prawo stałego pobytu, to nie kwalifikujesz się do skorzystania z programu.
Ustawa o imigracji i obywatelstwie (Title 8 U.S.C. § 1187) określa podstawowe wymagania do zakwalifikowania krajów do Programu Zniesienia Wiz (VWP). W szczególności, Sekcja 217 (c)(2)(A) określa, iż poziom odrzuconych wniosków wizowych osób podróżujących w celach nieimigracyjnych nie może przekraczać 3% wniosków. Czynniki takie jak przestrzeganie praw imigracyjnych Stanów Zjednoczonych i wysoki poziom zabezpieczeń paszportów są również ważne.
W styczniu 2016, zezwolenia ESTA zostały wycofane dla osób z podwójnym obywatelstwem z następujących krajów:
Irak, Syria, Iran i Sudan. Aby uzyskać prawo wjazdu na teren Stanów Zjednoczonych, osoby z tych krajów z podwójnym obywatelstwem muszą ubiegać się o normalną wizę turystyczną w misjach Stanów Zjednoczonych.
Jeżeli posiadasz zezwolenie ESTA, lecz w momencie przyjazdu do Stanów Zjednoczonych funkcjonariusze Służby Celnej i Straży Granicznej (CBP) określą, że podróżowałeś do Iraku, Syrii, Iranu, Sudanu, Somalii, Libii, czy Jemenu w dniu 1 marca 2011 lub później, to nie otrzymasz pozwolenia na wjazd do kraju, jeśli nie otrzymasz oficjalnego zwolnienia. Twoje zezwolenie ESTA nie zostanie jednak cofnięte.
Odpowiednie zwolnienia mogą zostać przyznane podróżnym, którzy odwiedzili jeden z wymienionych krajów w ramach obowiązków służbowych na rzecz organizacji międzynarodowych lub regionalnych, pozarządowych organizacji pomocy humanitarnej lub władz regionalnych. Zwolnienia tego rodzaju mogą zostać również udzielone dziennikarzom, którzy udawali się do wymienionych krajów w celach służbowych.
Niemniej jednak, takie zwolnienia rozpatrywane są indywidualnie i podlegają decyzji Sekretarza Bezpieczeństwa Wewnętrznego, który może udzielić zwolnienia na podstawie interesów bezpieczeństwa narodowego Stanów Zjednoczonych lub organów porządku publicznego.
Zgodnie z zalecaniami rządu Stanów Zjednoczonych, wskazane jest wysłanie zgłoszenia autoryzacyjnego online co najmniej 72 godziny (3 doby) przed terminem podróży do Stanów Zjednoczonych. Większość wniosków rozpatrywana jest bardzo szybko (w ciągu około minuty); zalecany termin 72 godzin stanowi jedynie rekomendację i nie jest wymogiem.
Warto jednak pamiętać, że osoby, które nie kwalifikują się do zezwoleń ESTA, będą zmuszone przejść znacznie dłuższy proces ubiegania się o wizę w ambasadzie lub konsulacie Stanów Zjednoczonych, który może wymagać przesłuchania kwalifikacyjnego z urzędnikiem konsularnym. Zgodnie z opiniami obserwatorów, proces ten może powodować opóźnienia w przypadku nagłych podróży do Stanów Zjednoczonych o charakterze służbowym, więc zaleca się planowanie takich działań z wyprzedzeniem.
Zezwolenie na podróż ESTA pozostaje ważne przez okres do dwóch lat. Jednakże, w przypadku zmiany nazwiska, płci, kraju obywatelstwa, zmiany odpowiedzi udzielonych na którekolwiek z pytań kwalifikacyjnych w formularzu wnioskowym ESTA lub wyrobienia nowego paszportu, konieczne jest złożenie wniosku o nowe zezwolenie ESTA.
Zezwolenie ESTA upoważnia posiadacza do pobytu w Stanach Zjednoczonych i krajach ościennych przez okres do 90 dni, bez możliwości przedłużenia. W celu dłuższego pobytu, konieczne jest uzyskanie wizy.
Funkcjonariusze Amerykańskiej Służby Celnej i Straży Granicznej (CBP) podejmują ostateczną decyzję o udzieleniu podróżnemu prawa wjazdu na teren Stanów Zjednoczonych. Są oni uprawnieni do odmowy wjazdu lub cofnięcia zezwolenia ESTA podróżnego w dowolnym momencie w trakcie pobytu, co oznacza, iż zezwolenie ESTA nie stanowi gwarancji wjazdu na teren Stanów Zjednoczonych.
VWP, czyli Program Zniesienia Wiz, jest programem zezwoleń na podróż rządu Stanów Zjednoczonych, którym objęci są obywatele określonych krajów. Umożliwia on podróżnym ze wskazanych krajów bezwizowy pobyt w Stanach Zjednoczonych w celach służbowych lub turystycznych przez okres do 90 dni. Osoby objęte programem VWP mogą podróżować do wszystkich pięćdziesięciu stanów, jak również na teren Wysp Dziewiczych (amerykańskich) i Portoryko. Program Zniesienia Wiz umożliwia także podróżowanie do innych terytoriów Stanów Zjednoczonych w ograniczonym zakresie.
Kraje objęte Programem Zniesienia Wiz są krajami rozwiniętymi o wysokim poziomie zarobków i wskaźniku rozwoju społecznego. Gdy kraj zostaje nominowany do udziału w Programie Zniesienia Wiz, Departament Bezpieczeństwa Wewnętrznego Stanów Zjednoczonych analizuje obowiązujące w nim przepisy imigracyjne i dotyczące bezpieczeństwa wewnętrznego. Proces nominacji zakańczany jest przyjęciem lub odrzuceniem kandydatury, choć może on trwać przez nieokreślony okres czasu.
Nominacja może być poprzedzona nadaniem statusu opartego na planie działań (ang. roadmap). Takie kraje zazwyczaj prowadzą aktywnie dyskusję z przedstawicielami Stanów Zjednoczonych w kwestii przystąpienia do Programu Zniesienia Wiz. Dyskusje z poszczególnymi krajami w oparciu o plany działań trwają już od 2005 roku. Początkowo statusem tym objęte było 19 krajów. Dziewięć z nich, w tym Argentyna, Brazylia, Urugwaj, Polska, Rumunia, Bułgaria, Cypr, Izrael i Turcja, nadal prowadzi dyskusje w tej kwestii. Pozostałe 10 krajów przystąpiło już do Programu Zniesienia Wiz.
Kwalifikacje do udziału w programie mogą być zależne od wielu przyczyn, zaś kraje mogą zostać usunięte z Programu Zniesienia Wiz w dowolnym momencie. Najczęstszą przyczyną utraty kwalifikacji jest zmiana okoliczności, która w opinii rządu Stanów Zjednoczonych zwiększa ryzyko przekroczenia dozwolonego terminu pobytu przez obywateli danego kraju, podejmowania nielegalnej pracy, czy w inny sposób naruszania ograniczeń Programu Zniesienia Wiz.
Oznacza to, że niestabilność polityczna lub ekonomiczna może pośrednio wpływać na kwalifikacje kraju, choć nie jest to uznawane za główny czynnik. Obywatele państw przechodzących okres braku stabilności mogliby, z punktu widzenia Stanów Zjednoczonych, mieć więcej powodów do naruszenia przepisów związanych z wydaną wizą lub podejmowania pracy w USA bez pozwolenia w porównaniu do obywateli krajów rozwiniętych, stabilnych politycznie i ekonomicznie. Zwyczajowo, konsul Stanów Zjednoczonych bierze pod uwagę tego rodzaju przesłanki w trakcie rozpatrywania wniosków wizowych.
Argentyna (2002) i Urugwaj (2003) utraciły prawo udziału w Programie Zniesienia Wiz z uwagi na niestabilność ekonomiczną w następstwie kryzysu finansowego. Przedstawiciele Stanów Zjednoczonych obawiali się nasilonej imigracji obywateli tych krajów i przekraczania dozwolonych terminów pobytu.
Innymi okolicznościami wpływającymi na kwalifikacje do udziału w Programie Zniesienia Wiz jest, między innymi, sposób traktowania obywateli amerykańskich podróżujących do danego kraju. Jest to prawdopodobny powód nieuwzględnienia Izraelu w Programie Zniesienia Wiz, bowiem amerykańsko-palestyńscy podróżni byli w tym kraju bardzo ściśle nadzorowani, co naruszałoby wymóg wzajemności traktowania.
Inne kraje mogą także wywierać naciski mające na celu przyjęcie danego kraju w Programie Zniesienia Wiz. Pięć krajów Unii Europejskiej (Bułgaria, Cypr, Chorwacja, Polska i Rumunia) nie są obecnie objęte Programem Zniesienia Wiz. Spośród nich, tylko Chorwacja, która niedawno wstąpiła do UE, nie posiada jeszcze statusu opartego na planie działań (ang. roadmap). Unia Europejska wywiera naciski na Stany Zjednoczone zmierzające do przyjęcia wszystkich wymienionych krajów, a w listopadzie 2014 roku, Bułgaria zagrozila, iż w przypadku nie uwzględnienia jej w Programie Zniesienia Wiz, odmówi ona ratyfikowania Transatlantyckiego Partnerstwa w dziedzinie Handlu i Inwestycji (TTIP).
Program Zniesienia Wiz został powołany ustawą Kongresu w 1986 roku. Jego celem było ułatwienie krótkoterminowych wizyt służbowych i turystycznych w Stanach Zjednoczonych i uwolnienie środków Departamentu Stanu do innych, ważniejszych celów. Pierwszym krajem objętym Programem Zniesienia Wiz była Wielka Brytania (lipiec 1988), a kolejnym Japonia (16 grudzień 1988). Niderlandy, Francja, Niemcy Zachodnie, Włochy, Szwecja i Szwajcaria dołączyły do programu w październiku 1989 roku.
W 1991 roku, programem objęte zostały: Hiszpania, Dania, Finlandia, Islandia, Norwegia, Austria, Belgia, Luksemburg, Andora, Liechtenstein, Monako i San Marino. Nowa Zelandia była pierwszym krajem z Oceanii, który dołączył do programu, również w 1991 roku. Brunei zostało włączone jako drugi kraj azjatycki w 1993 roku.
Irlandia została przyjęta do Programu Zniesienia Wiz 1 kwietnia 1995 roku. Australia i Argentyna (pierwszy kraj z Ameryki Południowej - później wycofany z programu w 2002 roku) zostały objęte zniesieniem obowiązku wizowego w 1996 roku. Słowenia dołączyła do programu 30 września 1997 roku. Singapur, Portugalia i Urugwaj (wycofany w 2003 roku) zostały wcielone 9 sierpnia 1999 roku.
Administracja prezydenta George'a W. Busha nałożyła bardziej restrykcyjne wymogi przyjęcia do programu po atakach 11 września. Wśród nich ustanowiono między innymi prawo, które nakładało na podróżnych z krajów objętych Programem VWP obowiązek przedstawienia paszportu w formie umożliwiającej odczyt maszynowy, począwszy od 1 października 2003 roku. Wiele państw uczestniczących w Programie Zniesienia Wiz wydawało w tym czasie paszporty niespełniające tego wymogu; dla przykładu, ponad 33% podróżnych z Hiszpanii oraz Francji posiadało nadal paszporty nieumożliwiające odczytu maszynowego. W rezultacie, wymóg ten został odroczony w czasie do 26 października 2004 roku. Opóźnienie to nie dotyczyło jednak Belgii, gdyż władze Stanów Zjednoczonych wyrażały poważne podejrzenia dotyczące bezpieczeństwa i autentyczności paszportów tego kraju.
Stany Zjednoczone wyznaczyły uprzednio 26 października 2004 roku jako datę wejścia w życie wymogu paszportów biometrycznych dla podróżnych w ramach Programu Zniesienia Wiz. Gdy wymóg odczytywalności maszynowej paszportów został jednak przesunięty na ten termin, rząd Stanów Zjednoczonych przesunął datę wejścia w życie wymogu paszportów biometrycznych na 26 października 2005 roku. Termin ten został później ponownie przesunięty na 26 października 2006 roku, gdyż zdaniem Unii Europejskiej, wiele krajów nie było w stanie sprostać wymogom w pierwotnym terminie.
Wymóg paszportów biometrycznych wszedł wreszcie w życie z dniem 26 października 2006 roku. Wszystkie paszporty wykorzystywane w ramach Programu Zniesienia Wiz, wydane w tym terminie lub później, muszą być biometryczne. Jednakże, nawet po wprowadzeniu tego wymogu, Brunei, Liechtenstein i Andora nadał nie wydawały paszportów biometrycznych.
ESTA (Elektroniczny System Zezwoleń na Podróż) został po raz pierwszy zaprezentowany w listopadzie 2006 roku. Opierał się on na prowadzonym od dawna w Australii programie Elektronicznego Urzędu ds. Podróży (ETA), a jego celem było umożliwienie podróżnym z krajów objętych Programem Zniesienia Wiz przedstawienie z wyprzedzeniem informacji dotyczących podróży rządowi amerykańskiemu. Rząd Stanów Zjednoczonych wydawał w zamian podróżnym elektroniczne zezwolenia na podróż do kraju, choć nie wiązały się one z gwarancją pozwolenia na wjazd.
Jako iż program ten oryginalnie zrodził się w Australii, interesującym będzie spojrzenie na australijski model systemu Elektronicznego Urzędu ds. Podróży. Australijskie zezwolenie ETA jest rodzajem wizy elektronicznej przechowywanej w systemie komputerowym Departamentu ds. Imigracji i Obywatelstwa (DIAC). Wszyscy podróżni do Australii muszą ubiegać się o wizę (w formie zezwolenia ETA lub innej), za wyjątkiem obywateli Nowej Zelandii, którzy otrzymują wizy automatycznie po przybyciu do Australii na mocy Transtasmańskiego Porozumienia w sprawie Podróży. Za wyjątkiem obywateli Nowej Zelandii, zezwolenia ETA skutecznie zastąpiły możliwość bezwizowej podróży do Australii. Mimo iż podróżni zobowiązani są do zakupu zezwolenia ETA (od DIAC za pośrednictwem Internetu, autoryzowanej linii lotniczej lub agencji wycieczkowej), a Australia jest jedynym krajem wymagającym tego rodzaju zakupu od obywateli USA, sam ten proces jest dostatecznie nieformalny, iż rząd Stanów Zjednoczonych akceptuje tą formę organizacji w ramach wymogów wzajemności zobowiązań (tj. dziewięćdziesiąt dni pobytu bezwizowego w celach służbowych lub turystycznych). Wielu europejskich podróżnych (w tym obywateli krajów UE) korzysta z bardzo podobnego, a zarazem darmowego programu eVisitor do uzyskiwania elektronicznych zezwoleń na podróż. Zasadniczo, system eVisitor cechuje się sporym podobieństwem do wymogów amerykańskiego Programu Zniesienia Wiz dla podróżnych ubiegających się o ESTA.
Podróżny musi spełniać następujące wymagania, aby kwalifikować się do skorzystania z Programu Zniesienia Wiz:
Począwszy od 3 czerwca 2008 roku, podróżni udający się do Stanów Zjednoczonych w ramach Programu Zniesienia Wiz zobowiązani są ubiegać się o zezwolenie ESTA (Elektroniczny System Zezwoleń na Podróż) przed rozpoczęciem podróży. Proces składania wniosków odbywa się przez Internet i zalecane jest składanie wniosków co najmniej 3 doby (72 godziny) przed wyjazdem do Stanów Zjednoczonych (choć nie jest wymogiem). Zezwolenie ESTA pozostaje ważne przez okres dwóch lat od daty jego wydania. Program ESTA oparty jest na systemie Elektronicznego Urzędu ds. Podróży (ETA) wdrożonym w Australii.
Celem tych wymagań jest umożliwienie sprawdzenia podróżnych korzystających z Programu Zniesienia Wiz na listach osób podejrzanych o działalność terrorystyczną i osób objętych zakazem lotów; jest to zasadniczo procedura bezpieczeństwa. Choć zezwolenie ESTA wymagane jest dla wszystkich podróżnych w ramach VWP, nie stanowi ono gwarancji wjazdu na teren Stanów Zjednoczonych. Decyzja o udzieleniu takiego prawa spoczywa na funkcjonariuszach Służby Celnej i Straży Granicznej w miejscu przybycia podróżnego do Stanów Zjednoczonych.
W większości przypadków, Stany Zjednoczone wymagają, aby paszport podróżnego pozostawał ważny na okres sześciu miesięcy od terminu opuszczenia Stanów Zjednoczonych. Niemniej jednak, na mocy umów z niektórymi państwami, wymóg ten został zniesiony dla podróżnych z tych krajów.
W celu odbycia podróży do Stanów Zjednoczonych w ramach Programu Zniesienia Wiz, podróżny musi:
Należy zwrócić uwagę, iż w pewnych okolicznościach niektóre ambasady i konsulaty Stanów Zjednoczonych mogą doradzać wnioskującym ubieganie się o standardową wizę turystyczną (zamiast korzystania z Programu Zniesienia Wiz), nawet jeśli wnioskujący mógłby kwalifikować się do skorzystania z programu. Może to nastąpić w przypadku poprzedniej odmowy wjazdu na teren Stanów Zjednoczonych. Choć wnioskujący może nadal kwalifikować się do skorzystania z VWP, nierozwiązanie wynikłego uprzednio problemu może stanowić podstawę do ponownej odmowy. Złożenie wniosku o standardową wizę turystyczną może być również zalecane w przypadku osób poprzednio aresztowanych lub skazanych wyrokiem za przestępstwo, mimo iż, jak wskazano powyżej, istnieje możliwość uchylenia takich ograniczeń. Brak możliwości kwalifikacji dotyczy wyłącznie osób, które nie spełniają określonych wymogów Programu Zniesienia Wiz.
Niemniej jednak, jeżeli urzędnik ds. imigracyjnych zadecyduje o odmowie prawa wjazdu na teren Stanów Zjednoczonych, osoby nieposiadające wizy nie mają prawa odwołania się od decyzji, w przeciwieństwie do posiadaczy wizy, którzy mogą odwoływać się do sądu imigracyjnego.
W ramach Programu Zniesienia Wiz: