ESTA Seyahat Yetkilendirmesi için Elektronik Sistemdir. Birleşik Devletler hükümeti, Vize Muafiyet Programı (VWP) dâhilindeki ülkelerden seyahat eden insanların VWP kapsamında girişi için bunu gerekli görmektedir. 2007 yılındaki 9/11 Komisyonu Yasasının Uygulama Tavsiyeleri ESTA’yı zorunlu kılmaktadır. ESTA seyahat eden kişilerin ABD’ye VWP kapsamında giriş yapıp yapamayacaklarına karar vermek için otomatik bir sistemi kullanır. Ancak ESTA Programı bir ziyaretçinin ABD’ye geldiğinde, ülkeye girişine izin verilip verilmeyeceğine karar vermez. Buna ABD Gümrük ve Sınır Muhafaza (CBP) memurları, ziyaretçi Birleşik Devletlere vardığında karar verir.
ABD’ye seyahat etmeden önce herhangi bir zamanda (sizinle ilgili bilgiler soran ve elverişliliğinizi etkileyebilecek soruları içeren) ESTA başvurunuzu gönderebilirsiniz. ESTA’nızı kalkış yaptığınız hava alanından bile edinebilirsiniz. Yine de genel bir kural olarak; bu başvuruyu seyahat hazırlıkların erken bir aşamasında ve ABD’ye uçuş biletinizi satın almadan önce yapmanız en iyisidir.
ESTA edinmek önemlidir. Eğer ESTA’nız yoksa giriş yapmanıza izin verilmeyebilir; bu kural büyükler kadar küçük çocuklar için de geçerlidir.
ESTA gereksinimi sadece hava yoluyla, veya yolcu gemisi üzerinde gelişlerde geçerlidir; havayolu veya deniz yolu taşıyıcı ABD tarafından onaylı olmalıdır. Birleşik Devletlere, Meksika veya Kanada üzerinden karayoluyla seyahat ediyorsanız, ESTA’ya ihtiyacınız yok.
Ayrıca, ABD’nin Washington eyaletine Kanada’nın British Columbia eyaletindeki Victoria veya Vancouver şehirlerinden feribot yoluyla seyahat ediyorsanız da ESTA’ya ihtiyacınız yoktur.
VWP Birleşik Devletlere 90 güne kadar yapacağınız bir ziyarete olanak verir. Eğer ABD’den Meksika’ya, Kanada’ya, Karayipler’e veya Bermuda’ya seyahat ederseniz, bu ülkelerden harcadığınız zaman da 90 günlük periyoda dâhil sayılacaktır.
VWP’ye dâhil olan ülkelerin hangileri olacağına ABD Ulusal Güvenlik Bakanlığı ve ABD Dışişleri Bakanlığı birlikte karar verir. Vize muafiyetine elverişli olabilmek için programa dahil bu ülkelerden birinin vatandaşı olmanız gerekmektedir. Eğer VWP’ye dahil olan ülkelerden birinin vatandaşı değil de, birinde kalıcı olarak ikamet eden birisi olsanız dahi, muafiyete elverişli bulunmazsınız.
Mültecilik ve Vatandaşlık Yasası (Başlık 8 U.S.C. § 1187) bir ülkenin VWP’ye elverişli olabilmesi için gereken basit gereksinimleri düzenlemektedir. Özellikle, Bölüm 217 (c)(2)(A)’da belirtilene göre göçmen olmayan ziyaretçilerin vize reddedilme oranı %3 veya daha az olmalıdır. ABD göçmenlik yasasıyla uyumluluk ve yüksek seviyede pasaport güvenliği gibi faktörler de önemli.
2016 Ocak ayında, şu ülkelerin çifte vatandaşlarının ESTA’ları geri alındı: Irak, Suriye, İran ve Sudan. Bu ülkelerin çifte vatandaşları Amerika Birleşik Devletlerini ziyaret edebilmek için önceden ABD elçiliğine başvurup normal bir turist vizesi başvurusu yapmak zorundalar.
ESTA’nız varsa, ve ABD’ye vardığınız zamanda CBP, 1.Mart.2011 tarihinde veya sonrasında; Irak, Suriye, İran, Sudan, Somali, Libya, veya Yemen’i ziyaret ettiğinizi tespit ederse, herhangi bir muafiyet için elverişli bulunmadığınız takdirde, ülkeye girmenize izin verilmeyecektir. Ancak ESTA’nız geri alınmayacaktır.
Bu türdekilere yönelik muafiyetler ise; listelenen ülkelerden birine uluslararası veya bölgesel organizasyonlar, devlet dışı yardım organizasyonları veya alt ulusal hükümetler adına görevli olarak ziyaret etmiş olan gezginlere bahşedilebilir. Böylesi muafiyetler bir haberi veya hikayeyi yapabilmek için listedeki bu ülkeleri ziyaret etmiş olan gazeteciler için de uygulanabilir.
Ancak bu muafiyetler vaka bazında ele alınır ve böylesi bir muafiyeti ABD’nin Ulusal Güvenliği veya yasaların uygulanması yararına çıkarmayı seçebilecek olan Ulusal Güvenlik Bakanlığı’nın inisiyatifindedir.
ABD hükümeti tavsiyelerine göre, en iyisi ABD’ye ziyaret edeceğiniz tarihten en az 72 saat (üç gün) öncesine kadar seyahat yetkilendirmesi için bir çevrimiçi talep göndermektir. Başvuruların çoğu çok hızlı bir şekilde (bir dakika içinde) onaylanır ve 72 saatlik süre sadece bir tavsiye olmakla birlikte, gerekli değildir.
Yine de; ESTA’ya elverişli değilseniz, bir ABD Elçiliğinde veya Konsolosluğunda geçirilecek vize başvurusu sürecine girmeniz ve muhtemelen bir ABD Konsolosluk görevlisiyle görüşme yapmanızı gerektirecek daha uzun bir süreçten geçeceğinizden haberdar olmalısınız. Bazı gözlemcilere göre bu süreç, işiniz için ABD’ye yapacağınız son-dakika seyahatlerinde bir süre gecikmeye yol açar, bu yüzden bu durumu göz önünde bulundurarak planlama yapmalısınız.
ESTA seyahat yetkilendirmesi iki yıla kadar bir süre boyunca geçerlidir. Yine de, olur da herhangi bir zamanda isminizi, cinsiyetinizi veya vatandaşı olduğunuz ülkeyi değiştirirseniz veya ESTA başvurusunda verdiğiniz cevaplardan birinde değişiklik varsa veya yeni bir pasaport edindiyseniz, yeni bir ESTA başvurusunda bulunmak zorundasınız.
ESTA, ABD ve etrafındaki ülkelerde uzatma olmaksızın 90 güne kadar kalmanıza olanak verir. Daha uzun bir süre kalmak için bir vize başvurusu yapmalısınız.
Amerika Birleşik Devletleri’ne girmenize izin verilip verilmeyeceğine dair nihai kararı, ABD Gümrük ve Sınır Muhafaza (CBP) memurları verirler. Ziyaretiniz sırasında herhangi bir zamanda ESTA’nızı reddetme veya iptal etme yetkisine sahiptirler, bu yüzden bir ESTA’ya sahip olmak ABD’ye kabulün garantisi değildir.
VWP veya Vize Muafiyet Programı, belirli ülkelerin vatandaşlarına uygulanan bir ABD hükümeti seyahat yetkilendirme programıdır. O ülkelerden gelen işletme veya turizm amaçlı gelen ziyaretçilerin Amerika Birleşik Devletleri’nde 90 güne kadar vizesiz kalmalarına olanak sağlar. VWP kapsamındaki ziyaretçiler 50 eyaletin hepsini olduğu gibi, ABD Virjin Adaları ve Porto Riko’yu da ziyaret edebilirler. VWP kapsamında diğer ABD bölgelerine sınırlı seyahat hakkı vardır.
VWP’ye seçilen ülkelerin yüksek İnsani Gelişmişlik Endeks reytingli gelişmiş ekonomileri ve yüksek gelirleri mevcuttur. Bir ülke VWP’ye aday olduğunda, ABD İç Güvenlik Bakanlığı o ülkenin göçmenlik ve İç (işleri) güvenlik konularındaki politikalarını incelemeye başlar. Adaylık süreci kabul veya reddedilmeyle sonuçlanır, ancak belirsiz bir süre boyunca da devam edebilir.
Adaylık sürecini “yol haritası” durumu takip edebilir. Yol haritası ülkeleri, genellikle ABD ile VWP’ye kabul konularında müzakere halindedirler. Böyle bazı yol haritası müzakereleri 2005’ten beri devam etmektedir. Bu müzakereler başlangıçta 19 ülke ile başlamıştı. Bu ülkelerin dokuzu (Arjantin, Brezilya, Uruguay, Polonya, Romanya, Bulgaristan, Kıbrıs, İsrail ve Türkiye) bu müzakerelerde hâlâ yer almaktadır. Diğer 10’u ise artık VWP’ye dâhil olmuşlardır.
Elverişlilik çeşit-çeşit durumlardan etkilenebilir ve bir ülke VWP’den herhangi bir zamanda çıkartılabilir. Elverişliliği kaybetmenin en yaygın sebebi, ABD hükümetinin o ülkenin vatandaşlarının kalışlarını gereğinden fazla uzatmaları, yasa dışı olarak çalışmaları veya diğer türdeki VWP sınırlamalarını ihlal etmeleri ihtimalinin artmasına dair fikirlerindeki değişikliklerdir.
Bu da demektir ki; (her ne kadar doğrudan değerlendirilen faktörlerden olmasalar da) ekonomik ve politik tutarsızlıkların elverişlilik üzerinde dolaylı etkileri olabilir. Bu türden tutarsızlıkların devam ettiği ülkelerin vatandaşları, ABD’nin bakış açısından bakıldığında, koşulları veya ABD’deki vizelerini veya çalışmalarını ihlal etmek için, politik ve ekonomik açıdan istikrarlı ve gelişmiş ülkelerinin vatandaşlarına nazaran, daha büyük sebeplere sahiptirler. Genelde bir ABD konsolosluğu kendilerine yapılan bir vize başvurusunu değerlendirirken bu tür faktörleri göz önünde bulundurur.
Arjantin (2002’de) ve Uruguay (2003’te) her ikisi de VWP’ye elverişliliklerini finansal krizle sonuçlanan ekonomik tutarsızlıkları sebebiyle kaybettiler; çünkü ABD bu iki ülkenin vatandaşlarının ABD’ye büyük sayılar halinde göç edip ziyaretlerini normal süreden çok daha uzun hale getirmelerinden endişe duydu.
VWP’ye elverişliliği başka durumlar da etkileyebilir, bunlar arasında bu ülkelerin kendilerini ziyaret eden ABD vatandaşlarına nasıl davrandıkları da yer almaktadır. İsrail’in VWP’ye dâhil olmama sebebi de bu gözükmektedir; İsrail’in Filistinli-Amerikalı (çifte vatandaşlık sahibi) ziyaretçileri karşılıklı olma gereksinimlerini ihlâl edecek kadar katı bir şekilde detaylı incelemeye tabi tuttuğu bilinmektedir.
VWP’de yer almak için diğer milletler de baskı uygulayabilirler. Beş Avrupa Birliği ülkesi (Bulgaristan, Güney Kıbrıs, Hırvatistan, Polonya ve Romanya) halen VWP’ye dâhil değildir. Yakın zamanda Avrupa Birliği’ne girmiş olan bu ülkeler arasında, sadece Hırvatistan bir yol haritası ülkesi değildir. Avrupa Birliği de bu ülkelerin hepsini VWP kapsamına alması için ABD’ye baskı uygulamaktadır ve Kasım 2014’te Bulgaristan VWP muafiyeti verilmedikçe Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığına kabul edilmeyeceğini belirten ilave adımlar gerçekleştirdi.
Vize Muafiyet Programı 1986’da bir Kongre Yasasıyla başlamış oldu. Amacı ABD’ye yönelik kısa süreli iş veya turistik ziyaretleri daha kolay hale getirmek ve ABD Dışişleri Bakanlığı’nın daha büyük risklere konsantre olmasını sağlamaktı. İlk VWP ülkesi Birleşik Krallık oldu (Temmuz 1988’de); ikincisi Japonya oldu (16 Aralık 1988). Ve Ekim 1989’da bunları Hollanda, Fransa, Batı Almanya, İtalya, İsveç ve İsviçre takip etti.
1991 yılında ise İspanya, Danimarka, Finlandiya, İzlanda, Norveç, Avusturya, Belçika, Lüksemburg, Andora, Lihtenştayn, Monako ve San Marino bu programa dâhil edildi. Ayrıca yine 1991’de Okyanusya’dan katılan ilk ülke Yeni Zelanda oldu. 1993’te ise Brunei Sultanlığı Asya’dan katılan ikinci ülke oldu.
1 Nisan 1995’te VWP’ye İrlanda kabul edildi. Avustralya ve (ilk Güney Amerika ülkesi olan ve 2002 yılında programdan çıkartılan) Arjantin ise 1996 yılında dâhil oldu. 30 Eylül 1997’de Slovenya dâhil oldu. 9 Ağustos 1999’da ise Singapur, Portekiz ve (2003 yılında üyeliği düşürülen) Uruguay katıldı.
George W. Bush yönetimi ise, 11 Eylül saldırılarından sonra programa çok daha sınırlayıcı gereksinimler yerleştirdi. Bunlar arasında, 1 Ekim 2003’ten itibaren ABD’ye VWP ülkelerinden gelen ziyaretçilerin makine-tarafından-okunabilen bir pasaport sunmalarını gerektiren bir yasa da vardı. Ancak pek çok VWP ülkesi hâlâ makine-tarafından-okunabilen pasaport standartlarına uygun olmayan pasaportlar çıkartmaya devam ediyorlardı; örneğin İspanyol ve Fransız seyahatçilerinin %33’ünden fazlasının pasaportu makine-tarafından-okunabilir değildi. Bu yüzden makine-tarafından-okunabilirliğe dair gereksinim 26 Ekim 2004’e kadar ertelendi. Ancak bu erteleme de Belçika’nın bu programa kabulüne yeterli olmadı, çünkü ABD’nin bu ülkeden gelen pasaportların bütünlüğü ve güvenliği ile ilgili ciddi şüpheleri vardı.
ABD daha önce de VWP ziyaretçilerinin tüm pasaportlarının biyometrik olmasına dair zorunluluk için 26 Ekim 2004 tarihini belirlemişti. Ancak makine-tarafından-okunabilirlik gereksinimi de bu tarih için tekrar belirlenince, ABD biyometrik gereksinimini 26 Ekim 2005 tarihinde başlayacak şekilde erteledi. Bu tarih de daha sonra 26 Ekim 2006’ya alındı, çünkü Avrupa Birliği birkaç ülkenin 2005 tarihine kadar bunu hazırlayamayacağına inandığını belirtti.
Biyometrik gereksinimi en nihayetinde 26 Ekim 2006 tarihinde devreye alındı ve bu tarih ve sonrasında çıkartılan tüm VWP ülkelerindeki pasaportlar biyometrik pasaport olarak çıkartıldı. Ancak bu tarihte dahi, Brunei, Lihtenştayn ve Andora hala biyometrik pasaport çıkartamıyordu.
ESTA’nın (Seyahat Yetkilendirme için Elektronik Sistem) 2006 Kasım ayında açılışı yapıldı. Avustralya’nın uzun süreli Elektronik Seyahat Yetkilendirme sistemini temel alarak yapıldı ve bu sistemde VWP ziyaretçilerinin ABD’ye ziyaretleri öncesinde kendileriyle ilgili seyahat bilgileri sağlamalarını sağlamak amaçlandı. Daha sonra ABD onlara ülkeyi ziyaret etmeleri için elektronik bir yetkilendirme sağlıyordu (ancak herhangi bir kabul garantisi olmaksızın).
Program Avustralya kökenli olduğundan, Elektronik Seyahat Yetkilendirme Sisteminin Avustralya’daki uygulamasına bir göz atmaya değer. Avustralya ETA’sı (Elektronik Seyahat Yetkilendirmesi) DIAC (Göçmenlik ve Vatandaşlık Bakanlığı) bilgisayar sisteminde kaydedilen elektronik bir vizedir. Avustralya’yı ziyaret eden herkesin (ister ETA ile olsun, isterse başka bir yolla) bir vizeye başvurmaları gerekmektedir, buna tek istisna Trans-Tasman Seyahat düzenlemesi kapsamında Avustralya’ya geldiklerinde otomatikman vizeli sayılan Yeni Zelandalılardır. Yeni Zelanda vatandaşlarına tanınan bu istisna ile ETA etkin bir şekilde Avustralya’ya vizesiz girişe dönüştürülmüştür. Her ne kadar ziyaretçilerin (internet yoluyla DIAC’dan veya yetkili bir havayolu veya seyahat acentesinden) bir ETA satın alması gerekse de, Avustralya böylesi bir satın almayı ABD vatandaşlarından da talep eden tek ülkedir. Bu işlem öylesine gayrı resmi ki; ABD bunu karşılıklı gereksinimlerin standartlarını karşılayan bir düzenleme (örn. İşletme işleri veya turistik amaçlı doksan güne kadar vizesiz seyahat) olarak kabul etmektedir. Birçok Avrupalı seyahatçi (AB ülkelerinin vatandaşları da dâhil), elektronik seyahat yetkilendirme için çok benzer (ama ücretsiz) ‘eVisitor’ programları kullanmaktadır. Genel olarak eVisitor sistemi ile seyahat edenlerin ESTA başvurusu yapmasını gerektiren ABD’nin VWP’si arasında güçlü bir benzerlik mevcuttur.
Bir seyahatçi Vize Muafiyet Programına elverişlilik için aşağıdaki gereksinimleri karşılamak zorundadır:
3 Haziran 2008 itibariyle, eğer VWP kapsamında ABD’ye seyahat ediyorsanız, ABD’ye doğru yola çıkmadan önce ESTA (Seyahat Yetkilendirmesi için Elektronik Sistem) başvurusunda bulunmak zorundasınız. Başvuru süreci çevrimiçidir ve her ne kadar gerekli olmasa da, ABD’ye doğru yola çıkmadan en az üç gün (72 saat) önce başvurmanız önerilir. Bir ESTA çıkarıldığı günden itibaren iki yıl boyunca geçerlidir. ESTA programı, Avustralya’da kullanılan Elektronik Seyahat Yetkilendirme sistemini temel almaktadır.
Bu şekildeki bir gereksinimin amacı VWP seyahatçilerin, terör şüphelileri ve uçması yasak olan bireyleri içeren listelerde ve veritabanlarında kontrol etmektir; temelde bir güvenlik önlemidir. VWP seyahatçileri için ESTA yetkilendirmesi gereklidir, ama tek başına bu, ABD’ye giriş yapmanıza izin verileceğinin garantisi değildir. Bu karar, tamamen Amerika Birleşik Devletlerine giriş yaptığınız noktadaki CBP memurlarının yetkisinde ve inisiyatifindedir.
Birçok durumda, ABD seyahat eden kişinin pasaportunun ABD’yi terk edeceği tarihten itibaren 6 ay daha geçerli olmasına ihtiyaç duyar. Ancak, Amerika Birleşik Devletleri ile birkaç ülke arasında bu gereksinimin muaf olduğu anlaşmalar mevcuttur.
ABD’ye seyahat etmek için şunları yapmanız gerekmektedir:
Lütfen şu hususu göz önünde bulundurun: bazı durumlarda, bazı ABD elçilikleri ve konsoloslukları, ziyaretçi halen VWP için elverişli olsa bile, ziyaretçiyi standart turist vizesi için başvurmaya yönlendirebilir. Bu durum daha önce ABD’ye girişiniz reddedilmiş ise başınıza gelebilir. Hâlâ VWP için elverişli olabilirsiniz, ancak başlangıçtaki problemi çözmediğiniz sürece tekrar reddedilebilirsiniz. Ayrıca, her ne kadar size yukarıda açıklandığı şekilde bir muafiyet verilebilse dahi, daha önce tutuklandıysanız veya bir suç işlediyseniz, standart turist vizesi için başvuruda bulunmanız da istenebilir.
Yine de eğer bir göçmenlik memuru ABD’ye girişinizi reddetmeye karar verirse, halen bir vizeniz yoksa buna itiraz etme hakkınız yoktur, ancak vizeniz varsa bir göçmenlik hakimine itiraz için başvurma hakkınız mevcuttur.
Vize Muafiyet Programı kapsamındayken: